Στρωματόλιθοι
Οι στρωματόλιθοι – ελληνικής προέλευσης λέξη για το «στρώμα βράχων» – είναι ιζηματογενείς βράχοι που δημιουργούνται από κυανοβακτήρια. Πρόκειται για στρωματοποιημένες δομές και ιζηματογενή πετρώματα με φυλλώδη μορφή. Θεωρούνται τα παλαιότερα απολιθώματα της γης (απολιθωμένοι στρωματόλιθοι). Στην Αυστραλία, τα κυανοβακτήρια έχουν αφήσει απολιθώματα για την ύπαρξή τους που είναι ηλικίας 3,5 δισεκατομμύρια ετών.
Υπήρχαν σε πληθώρα πίσω στις ημέρες όπου δεν υπήρχαν ζώα ή φυτά στη γη. Επειδή φωτοσυνθέταν σε αφθονία, το απόβλητο προϊόν τους, το οξυγόνο, διοχετευόταν στην ατμόσφαιρα σε μεγάλες ποσότητες, καθιστώντας το κατάλληλο για άλλες μορφές ζωής. Τα κυανοβακτήρια σχηματίζουν στρωματοποιημένες δομές παγιδεύοντας το ίζημα με τις κολλώδεις επιφάνειες τους. Το παγιδευμένο ίζημα αντιδρά με το ανθρακικό ασβέστιο που υπάρχει στο νερό για να σχηματίσει ασβεστόλιθο.
Αυτές οι αποθέσεις ασβεστόλιθου αναπτύσσονται εξαιρετικά αργά, έχει υπολογιστεί ότι ένα εκατοστό της δομής διαρκεί περίπου 25 χρόνια για να σχηματιστεί.