Wir polarny

W okresie zimowym w Arktyce (w czasie nocy polarnej)  stratosfera – oprócz tego, że masy powietrza nie są w stanie mieszać się w pionie – zostaje uwięziona w układzie niskiego ciśnienia, który uniemożliwia mieszanie się sąsiadujących mas powietrza. Prowadzi to do powstania wiru, zwanego arktycznym wirem polarnym.

Siła tego wiru jest mierzona w tzw. „potencjalnej wirowości”. Im wyższy potencjał wirowości, tym silniejszy wir polarny i wyższa prędkość wokół centrum wiru.

Wir polarny pojawia się nie tylko nad Arktyką, ale również nad Antarktydą. Od jego północnego odpowiednika różni go między innymi to, że wir antarktyczny jest umiejscowiony stale nad Antarktydą, jego centrum znajduje się nad Biegunem Południowym. Natomiast wir arktyczny jest bardziej podatny na odkształcenia, z uwagi na oddziaływanie lądu. Podczas gdy wir antarktyczny łatwo się intensyfikuje i może stać się bardzo silny,  tendencja wiru arktycznego do deformacji powoduje, że łatwiej się rozprasza.

Rysunek przedstawia wir polarny obserwowany w dniu 6 stycznia 2011 roku nad Arktyką na wysokości około 23 km. Masy powietrza w części zewnętrznej krążą z prędkością ok. 200 km/h i wir okrążyć Ziemię w ciągu zaledwie 3 – 4 dni.