Αρχαία ή Αρχαιοβακτήρια
Μονοκύτταροι μη πυρηνικοί οργανισμοί, που διακρίνονται από τα ευβακτήρια (“αληθινά βακτήρια”), που συνήθως ζουν σε ακραία περιβάλλοντα. Οι δύο αυτές προαναφερθείσες ομάδες ανήκουν στους προκαρυώτες (προκαρυωτικά κύτταρα).
Αρχικά θεωρούνταν ότι ήταν εξελικτικά παλαιότερα από τα αληθινά βακτήρια. Ωστόσο, είναι πλέον γνωστό ότι αυτές οι ομάδες έχουν εξελιχθεί παράλληλα και είναι εξίσου παλιές. Οι γενετικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα αρχαία είναι πολύ διαφορετικά από τα βακτήρια και σχετίζονται περισσότερο με τους ευκαρυώτες (ευκαρυωτικά κύτταρα): μπορεί μάλιστα και να είναι η αρχική ομάδα από την οποία εξελίχθηκαν οι ευκαρυώτες.