Polarpedia has information categorized by main topics. Click on an icon below to view the available terms.
«
»

Karboni i zi

Karboni i zi është një ndotje që rezulton nga djegia e paplotë e lëndëve djegëse fosile, biokarburanteve dhe biomasës (druri, plehu i kafshëve, etj.). Është aerosoli më i fuqishëm për ngrohjen e klimës. Siç nënkupton dhe emri, karboni i zi është një grimcë e errët e cila absorbon dritën e diellit në mënyrë shumë efikase.

Burimet më të mëdha të emetimit të karbonit në Arktik janë djegia e bujqësisë dhe zjarreve, automjetet me naftë në rrugë, pasuar nga djegia e banimit, naftë jashtë rrugës dhe djegia industriale. Zjarri i gazit aktualisht mund të jetë gjithashtu një burim i rëndësishëm. Barra e karbonit të zi atmosferik është gjetur të jetë rezultat i transportit të distancës së gjatë nga Bashkimi Sovjetik, Europa, Amerika e Veriut dhe Azia Lindore.

Vetitë dhe pasojat e karbonit të zi:

  • Përthith fuqishëm rrezatimin diellor dhe ushtron një ngrohje të atmosferës
  • Thithja e dritës rritet në sipërfaqet e dëborës dhe akullit reflektues
  • Grimcat e zeza të depozituara errësojnë borën dhe akullin, duke ulur sasinë e rrezeve të diellit që reflektohet në hapësirë
  • Ka një jetë të shkurtër në atmosferë (disa ditë në një javë) në krahasim me gazrat serrë si CO2 – kjo do të thotë se mund të shmanget lehtësisht

Përtej rreziqeve mjedisore dhe klimaterike, karboni i zi gjithashtu ka një efekt të drejtpërdrejtë shëndetësor ndaj banorëve të veriut, duke shkaktuar sëmundje të frymëmarrjes.

«
»
Polarpedia has information categorized by main topics. Click on an icon below to view the available terms.
Polarpedia terms are created by EDU-ARCTIC Consortium, which holds responsibility for quality of translations in following languages: Polish, French, Danish, Norwegian, German, Russian, Italian, unless indicated otherwise. If you see an error - please contact us: edukacja@igf.edu.pl.
European Union flag This project (EDU-ARCTIC) has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement No 710240. The content of the website is the sole responsibility of the Consortium and it does not represent the opinion of the European Commission, and the Commission is not responsible for any use that might be made of information contained.
Designed & hosted by American Systems Sp. z o.o.