Orogjeneza
Një orogjenezë (ose rrip orogjenik) krijohet kur pllaka kontinentale po ngjeshet; kjo e detyron litosferën e Tokës (kore dhe mantelin e sipërm) të grumbullohet dhe shtyn një pjesë të pllakës kontinentale lart. Rezultati është një ose disa vargje malore. Zakonisht kjo ndodh kur dy ose më shumë pllaka kontinentale përplasen. Disa shembuj janë vargjet malore si Himalajet, Alpet dhe Appalachianët.
Këtu është një shembull i thjeshtë se si mund të krijohet një mal.