Polarpedia has information categorized by main topics. Click on an icon below to view the available terms.
«
»

Permafrost

Permafrost është një terren që mbetet e ngrirë gjatë gjithë vitit.

Është toka, shkëmbi ose materiali organik që mbetet në 0° C ose më poshtë për të paktën dy vjet. Kjo është një pjesë e madhe e kriosferës tokësore.

Në hemisferën veriore, rajonet në të cilat ndodh që shtresat nëntokësore të tokës mbeten të ngrira gjatë gjithë vitit, zënë rreth 25% (23 milion km²) të sipërfaqes së tokës. Trashësia e këtyre zonave ndryshon nga më pak se një metër në më shumë se 1500 metra.

Pjesa më e madhe e këtyre zonave ekzistuese sot, janë formuar gjatë periudhave të ftohta ngrirëse, dhe ka vazhduar përmes periudhave të ngrohta interglacial, duke përfshirë Holocen – epoka gjeologjike e cila filloi rreth 11.700 vjet më parë.

Disa prej këtyre zonave relativisht të cekta (30 deri në 70 metra) janë formuara gjatë pjesës së dytë të Holocenit (6 000 vitet e fundit) dhe disa gjatë periudhës së akullnajave (nga 400 në 150 vjet më parë).

Ngrirja dhe formimi i terreneve të tilla krijohen ose në tokë (terren tokësor që mbetet i ngrirë gjatë gjithë vitit) ose në shtratin e detit (terren nëntokësore që mbetet i ngrirë gjatë gjithë vitit).

  • Në tokë, temperaturat për të krijuar këto terrene janë përgjithësisht rreth -5 ° C. Mbushja në male me gjerësi mesatare dhe të ulët është e ngrohtë dhe shpërndarja e saj është e lidhur ngushtë me karakteristikat e sipërfaqes së tokës.
  • Nën-det për të krijuar këto terrene temperaturat duhet afër 0 ° C mbulojnë zona të mëdha të shelfit kontinentale Arktik – perimetrin e zgjeruar të çdo kontinenti dhe rrafshin bregdetar, i cili ishte pjesë e kontinentit gjatë periudhave glaciale.

Meqë përmban shumë karbon, shkrirja e këytre zonave e  kontribuon në shtimin e gazrave serë shtesë të dioksidit të karbonit (CO2) dhe metanit (CH4) në atmosferë.

Ju mund të lexoni më shumë rreth këtij procesi në ciklin e karbonit permafrost.

 

«
»
Polarpedia has information categorized by main topics. Click on an icon below to view the available terms.
Polarpedia terms are created by EDU-ARCTIC Consortium, which holds responsibility for quality of translations in following languages: Polish, French, Danish, Norwegian, German, Russian, Italian, unless indicated otherwise. If you see an error - please contact us: edukacja@igf.edu.pl.
European Union flag This project (EDU-ARCTIC) has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement No 710240. The content of the website is the sole responsibility of the Consortium and it does not represent the opinion of the European Commission, and the Commission is not responsible for any use that might be made of information contained.
Designed & hosted by American Systems Sp. z o.o.