Longyearbyen

Longyearbyen to największa miejscowość na Spitsbergenie i stolica Svalbardu. Położona jest w środkowej części wyspy Spitsbergen, u ujścia rzeki Longyear do fiordu Longyear.

Nazwa pochodzi od nazwiska Johna Munroe Longyeara, amerykańskiego właściciela firmy górniczej, który założył miasto w 1906 roku. 10 lat później norweska firma Store Norske Kulkompani (Wielka Norweska Kompania Węglowa) wykupiła miejscowość i od tego czasu prowadzi wydobycie węgla. W czasie II wojny światowej miasto zostało zniszczone, ocalało zaledwie kilka budynków.

Po wojnie miasto zostało odtworzone jako osada górnicza i funkcjonowało w ten sposób do lat 90. XX wieku. Jako że Store Norske była właścicielem miasta, wszystkie usługi takie jak szkoły, opieka zdrowotna, a nawet sklepy i stacja benzynowa zarządzane były przez firmę. Ciekawostką jest, że aż do 1980 roku obowiązywała tam specjalna waluta, nie zaś korony norweskie. W 1993 państwo norweskie przejęło miasto i stopniowo przekształciło je w „normalną”, cywilną miejscowość, w odróżnieniu od firmowego miasteczka górniczego. Pojawiły się komercyjne sklepy i lokalna demokracja. Z myślą o turystach zbudowano pierwsze hotele.

W tym okresie w Longyerabyen zaczęła rozwijać się również działalność naukowa. W 1993 roku zainaugurowano UNIS, później pojawiły się radar naukowy, stacja satelitarna, a także słynny i bardzo ważny bank nasion. Obecnie turystyka, edukacja i nauka są najważniejszymi obszarami działania miasta. Stale mieszka tam około 2200 osób, zdecydowana większość mieszkańców Svalbardu.

„Longyear”, jak w skrócie nazywają je polarnicy, to punkt przesiadkowy i przeładunkowy dla statków i samolotów wiozących naukowców do stacji polarnych. Warto wiedzieć, że ulice w mieście nie mają nazw.

Panorama Longyearbyen, fot. Julian Podgórski.