Sadza („czarny śnieg”)

„Czarny śnieg” – inaczej sadza, opadająca m.in. na powierzchnię pokrytą śniegiem i lodem. Jest zanieczyszczeniem będącym efektem niepełnego spalania paliw kopalnych, biopaliw i biomasy. To aerozol o najsilniejszym wpływie na zmiany klimatyczne. Jak sugeruje nazwa, to ciemne cząstki pochłaniające bardzo silnie promieniowanie słoneczne.

Największymi źródłami emisji sadzy w Arktyce są: spalanie w rolnictwie, pożary, transport (głównie silniki Diesla), produkcja przemysłowa itp. Znaczącym źródłem może być również spalanie niezagospodarowanych gazów w tzw. pochodniach. Sadza pojawiająca się w Arktyce pochodzi z byłego Związku Radzieckiego, Europy, Ameryki Północnej i Azji Wschodniej.

Właściwości sadzy istotne dla klimatu Arktyki:

• Silnie pochłania promieniowanie słoneczne i powoduje podniesienie temperatury atmosfery
• Wzrasta absorpcja światła na powierzchni śniegu i lodu
• Osadzające się cząstki zabarwiają śnieg na ciemny kolor, obniżając albedo
• W przeciwieństwie do gazów cieplarnianych takich jak CO2 przebywa w atmosferze krótko, od kilku dni do tygodnia, teoretycznie można więc stosunkowo łatwo się jej pozbyć.

Poza zagrożeniami dla środowiska i klimatu, sadza ma bezpośredni wpływ na zdrowie mieszkańców północy, wywołując choroby układu oddechowego.