Μαύρος άνθρακας (αιθάλη)

Μαύρος άνθρακας ή αιθάλη είναι η μόλυνση που προκύπτει από την ατελή καύση ορυκτών καυσίμων, βιοκαυσίμων και βιομάζας (ξύλο, κοπριά ζώων κ.λπ.). Είναι το αερόλυμα που συμβάλει περισσότερο στο φαινόμενο του θερμοκηπίου (με συνέπεια την άνοδο της θερμοκρασίας του πλανήτη μας). Όπως υποδηλώνει και το όνομά του, ο μαύρος άνθρακας είναι ένα σκοτεινό σωματίδιο που απορροφά πολύ αποτελεσματικά το ηλιακό φως.

Οι μεγαλύτερες πηγές εκπομπής μαύρου άνθρακα στην Αρκτική είναι από την καύση γεωργικής γης και οι πυρκαγιές, τα (εντός δρόμου) πετρελαιοκίνητα οχήματα, ακολουθούμενες από τις καύσεις για την θέρμανση των κατοικιών, τα (εκτός δρόμου) πετρελαιοκίνητα οχήματα και τις βιομηχανικές καύση. Επίσης, η καύση φυσικού αερίου μπορεί σήμερα να είναι σημαντική πηγή. Το φορτίου του ατμοσφαιρικού μαύρου άνθρακα έχει βρεθεί ότι προέρχεται από μεταφορές μεγάλης εμβέλειας από την πρώην Σοβιετική Ένωση, την Ευρώπη, τη Βόρεια Αμερική και την Ανατολική Ασία.

Ιδιότητες και συνέπειες του μαύρου άνθρακα:

• Απορροφά έντονα την ηλιακή ακτινοβολία και οδηγεί στην υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας
• Η απορρόφηση του φωτός ενισχύεται στις αντανακλαστικές επιφάνειες χιονιού και πάγου
• Τα σωματίδια μαύρου άνθρακα που έχουν εναποτεθεί στο χιόνι και στον πάγο τα ‘σκοτεινιάζουν’, μειώνοντας το φαινόμενο albedo (λευκαύγεια)
• Έχει μικρή διάρκεια ζωής του στην ατμόσφαιρα (ημέρες έως εβδομάδα) σε σύγκριση με τα αέρια θερμοκηπίου όπως το CO2 – που σημαίνει ότι θα μπορούσε εύκολα να αποφευχθεί η εναπόθεσή του.

Πέραν των περιβαλλοντικών και κλιματικών κινδύνων και επιπτώσεων, ο μαύρος άνθρακας έχει επιπλέον άμεση επίδραση στην υγεία των κατοίκων του Βορρά, προκαλώντας νόσους του αναπνευστικού συστήματος.