Permafrost (μόνιμα παγωμένο υπέδαφος)

Permafrost ονομάζεται το φαινόμενο του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους, όπου χώμα, βράχος, οργανικό υλικό παραμένουν στους 0 °C (ή σε χαμηλότερες θερμοκρασίες) για τουλάχιστον δύο χρόνια. Το permafrost αποτελεί  ένα σημαντικό μέρος της χερσαίας κρυόσφαιρας.

Στο Βόρειο Ημισφαίριο, οι περιοχές του εδάφους στις οποίες εμφανίζεται το φαινόμενο καταλαμβάνουν περίπου το 25%  (δηλαδή περί τα 23 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα). Το πάχος του permafrost κυμαίνεται από λιγότερο από ένα μέτρο έως και περισσότερο από 1500 μέτρα.

Το μεγαλύτερο μέρος του υφιστάμενου σήμερα μόνιμα παγωμένου υπεδάφους σχηματίστηκε κατά τη διάρκεια των ψυχρών παγετώνων περιόδων και συνεχίστηκε μέσα από θερμότερες μεσοπαγετώδεις περιόδους, συμπεριλαμβανομένου του Ολόκαινο (Holocene) – της γεωλογικής εποχής που ξεκίνησε περίπου 11.700 χρόνια πριν. Κάποια σχετικώς ρηχά permafrost (30 έως 70 μέτρα) σχηματίστηκαν κατά τη διάρκεια του δεύτερου μέρους του Ολόκαινου (τα τελευταία 6.000 χρόνια) και μερικά κατά τη διάρκεια της μικρής εποχής των παγετώνων (από 400.000 έως 150.000 χρόνια πριν).

To φαινόμενο του permafrost μπορεί να συμβεί είτε επί ξηράς (επίγειο παγωμένο νερό) είτε στον βυθό της θάλασσας (υποθαλάσσιο permafrost). Στην ξηρά, οι θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια της ατμόσφαιρας είναι γενικά περίπου τους -5 °C. Το permafrost στα βουνά μεσαίου και χαμηλού γεωγραφικού πλάτους είναι ζεστό και η κατανομή του είναι στενά συνδεδεμένη με τα χαρακτηριστικά της επιφάνειας της γης.

Το υποθαλάσσιο permafrost συμβαίνει κοντά στους 0 °C  και καλύπτει μεγάλες περιοχές της ηπειρωτικής υφαλοκρηπίδας της Αρκτικής – την εκτεταμένη περίμετρο κάθε ηπείρου και της παράκτιας πεδιάδας, η οποία ήταν μέρος της ηπείρου κατά τη διάρκεια των παγετώνων.

Δεδομένου ότι περιέχει πολύ άνθρακα, η απόψυξη του μόνιμα παγωμένου υπεδάφους συμβάλλει στην προσθήκη επιπλέον αερίων θερμοκηπίου διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και μεθανίου (CH4) στην ατμόσφαιρα.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σχετικά με αυτή τη διαδικασία στον κύκλο άνθρακα permafrost.