Polarpedia has information categorized by main topics. Click on an icon below to view the available terms.
«
»

Kriosfera

Kriosfera to powłoka lodowa, zamarznięta woda występująca w postaci: lodu morskiego, rzecznego, jeziornego, pokrywy śnieżnej, lodowców, czap lodowych, lądolodów oraz zamarzniętego gruntu (w tym wieloletniej zmarzliny).

W każdej z tych form woda pozostaje uwięziona w stanie stałym przez różny okres czasu. Pokrywa śnieżna, lód na rzekach i jeziorach mają charakter sezonowy, to jest pojawiają się i wycofują wraz z porami roku. Z kolei trwałość lodu morskiego (z wyjątkiem lodu w centralnej części Oceanu Arktycznego) wynosi kilka lat.

Tymczasem lądolody czy lód gruntowy mogą pozostać zamrożone przez 10 000-100 000 lat, a nawet dłużej. Ocenia się, że lód w części Wschodniej Antarktydy może mieć nawet ponad milion lat.

Antarktyda, zwłaszcza Wschodni Lądolód Antarktyczny, gromadzi aż 90% światowej objętości lodu. Z kolei półkula północna charakteryzuje się największą powierzchnią śniegu i lodu w zimie (zimą kriosfera zajmuje około 23% powierzchni półkuli).

Kriosfera odgrywa ważną rolę w kształtowaniu systemu klimatycznego Ziemi. Śnieg i lód odbijają większość promieniowania słonecznego, co pomaga regulować temperaturę planety. Ponadto rozkład śniegu i lodu jest związany z różnicami temperatur wokół Ziemi, co jest czynnikiem generującym wiatry i prądy oceaniczne.

Elementy kriosfery skoncentrowane są w regionach polarnych, ale istnieją w niemal wszystkich szerokościach geograficznych, i są użytecznymi wskaźnikami globalnych zmian klimatu. Łącznie cały lód lądowy zawiera około 75% wody słodkiej na Ziemi.

Lód topnieje, a większość powstałej wody trafia do oceanu. Zjawisko to jest przedmiotem zainteresowania naukowców i szeroko zakrojonych badań, gdyż stopienie lodu zawartego w lądolodach Grenlandii i Antarktyki mogłoby spowodować podniesienie poziomu mórz o odpowiednio 7 i 57 metrów.

 

 

 

Lód w Arktyce © NASA

«
»
Polarpedia has information categorized by main topics. Click on an icon below to view the available terms.
Polarpedia terms are created by EDU-ARCTIC Consortium, which holds responsibility for quality of translations in following languages: Polish, French, Danish, Norwegian, German, Russian, Italian, unless indicated otherwise. If you see an error - please contact us: edukacja@igf.edu.pl.
European Union flag This project (EDU-ARCTIC) has received funding from the European Union’s Horizon 2020 research and innovation programme under grant agreement No 710240. The content of the website is the sole responsibility of the Consortium and it does not represent the opinion of the European Commission, and the Commission is not responsible for any use that might be made of information contained.
Designed & hosted by American Systems Sp. z o.o.