Kriokonity

Kriokonit to otwory na powierzchni lodowca, które są pułapkami dla osadu złożonego z drobnego materiału skalnego, pyłowych zanieczyszczeń powietrza, sadzy i mikroorganizmów. Ciemny osad wewnątrz kriokonitu ma niskie albedo – absorbuje promieniowanie słoneczne i powoduje, początkowo, topnienie lodu pod nim, w wyniku czego tworzą się (tylko w okresie lata) cylindryczne otwory. Gdy warstwa osadu stanie się wystarczająco gruba, izoluje on lód pod spodem od ciepła i powoduje, że lód wokół kriokonitu topi się szybciej niż wewnątrz. Tworzy się lodowy stożek z czapką osadów.

W kriokonitach powstają specyficzne mikroekosystemy, które tworzą:

• Cząstki mineralne: kwarc, skaleń, mika, kalcyt, minerały iłowe
• Antropogeniczne zanieczyszczenia (sadza)
• Mikroorganizmy i substancje organiczne (glony, cyjanobakterie, wirusy, grzyby, humus)

Otwory mogą również „gościć” nasiona w stanie przetrwalnikowym, przylatujące z daleka, i bezkręgowce (jak np. niesporczaki).

Kriokonity przyczyniają się do powstania mechanizmu dodatniego sprzężenia zwrotnego – są znaczącym czynnikiem przyczyniającym się do topienia powierzchni lodowca.