Kriokonit

Kriokonit to drobny, ciemny osad pokrywający powierzchnię lodowców na całym świecie. Materia mineralna dostaje się na powierzchnie lodowców wraz z wiatrem ze źródeł lokalnych (np. moreny, zbocza górskie), ale też z odległych lokalizacji (pył z pustyń lub wybuchów wulkanów). Materia organiczna dostaje się na lodowiec z pobliskich ekosystemów (np. tundra), lub jest produkowana na powierzchni lodowców przez organizmy fotoautotroficzne. Termin kriokonit został wprowadzony przez fńsko-szwedzkiego badacza regionów polarnych Adolfa Erika Nordenskiölda w 1870 roku. Badacz opisał osad na powierzchni lodowców Grenlandii jako małe, owalne struktury. Nazwa pochodzi z greki κρύος – co oznacza zimny, oraz κόνις – co oznacza pył. Kriokonit może przybierać różną postać od luźnego osadu do owalnych struktur wielkości od części milimetra do nawet kilku centymetrów. Sinice należące do Oscillatoriales odpowiadają za tworzenie owalnych struktur, zlepiając warstwę mineralną na powierzchni lodowca. Kriokonit zminiejsza albedo powierzchni lodowców, pełni rolę habitatu dla unikatowych grup mikroorganizmów, stanowi magazyn materii organicznej oraz źródło pożywienia dla drobnych bezkręgowców. Kriokonit redukując albedo wpływa na tworzenie się otworów kriokonitowych.